Zowat vijf jaren geleden kreeg ik een mail van mijn broer, en nadat ik er een oppervlakkige blik op geworpen had, heb ik die mail aan de kant gelegd, weliswaar afgedrukt met het idee er later iets mee te doen. Dat is er nooit van gekomen. Tot een paar weken terug.
Ik kreeg enige tijdschriften van "Vlaamse Stam" in handen, en hoewel ik geen fan ben van genealogisch onderzoek, zit er toch een mogelijke bron tot informatie in, die niet onbenut gelaten mag worden. Zo ben ik de genealogie van Filip De Pillecyn en van André Demets op het spoor gekomen, en werden nog een aantal andere interessante persoonlijkheden met hun voorouders op hetzelfde papier geplaatst. Toch wel interessant, dacht ik.
Mijn gebrek aan interesse in de eigen familiestamboom bestond voornamelijk omdat reeds op de eerste bladzijde van de in totaal 23 er een paar pertinente fouten voorkwamen, zodat mijn mening een ietsje te snel gevormd werd: waardeloos.
Door de lectuur en het opzoekingswerk in deze tijdschriften kwam plots het idee dan toch maar eens een kwartierstaat uit te tekenen. Ze was opgemaakt voor mijn broer, en dus volkomen geschikt voor mezelf.
Ik ga u een oeverloze opsomming van voorouders besparen, nergens bespeur ik mensen die in het dagelijkse leven meer geweest zijn dan klompenmakers, arbeiders, spoorwegbedienden, herbergiersters en landarbeiders. Helaas, ik ben geen telg van generaals, noch van Bisschoppen of andere prinsen.
Of misschien toch, want je weet maar nooit. In de vijfde generatie komt namelijk een blinde vlek voor, een N.N. heeft er in een relatie met Anna Maria Billen, waarvan geen geboorte- noch overlijdensdatum vermeld wordt, en evenmin de plaats van geboorte of overlijden. Raar. Dat dit uiteraard niet het geval is met N.N., ligt voor de hand, en dus ook dat zijn ouders en verder voorgeslacht een blinde vlek in de kwartierstaat slaan, is normaal. Of toch niet. Want men moet zich natuurlijk afvragen waarom Anna Maria een persoon zonder gegevens is, daar zij toch de geboorte van haar kind aangegeven heeft, of heeft laten aangeven. Deze dochter draagt ook haar naam, zodat het zeker is dat de vader onbekend was. Maar was die vader wel onbekend? Want, waarom zijn de voorouders van Anna Maria niet gekend? Is zij ergens in een beschermde omgeving gaan bevallen, in een klooster dat in dat soort dingen gespecialiseerd was? Dan zou het begrijpelijk zijn dat bij die overtreding van het zesde en negende gebod door een begrijpende priester en een verstandige gemeenteklerk vergeten werd enige gegevens vast te leggen. Een georkestreerde domheid zou je kunnen zeggen.
Maar er is een tweede uitleg, die niet zo prettig is, en die in familiale kring nog wel eens met enige waas omhuld werd. De blinde vlek boven Anna Maria zou wel eens het gevolg kunnen zijn van het feit dat de vader wel degelijk bekend was. De veronderstellingen zijn dan ook niet van de poes: in de eerste plaats wordt de vader van Anna Maria zelf als mogelijke vader van zijn kleinkind aangegeven. Het zou ook een broer, of zelfs een "Heer" kunnen zijn, door wie het dienstmeisje met een "pakje" naar huis gestuurd werd. Maar als dit laatste geval waar zou zijn, zou het niet nodig geweest zijn de eigen afstamming te negeren. Het volstond de vader met N.N. te omschrijven.
Ik opteer dus wel degelijk voor de incestueuze relatie. In dat geval alleen kon men ertoe besluiten alle gegevens te wissen. Anna Maria ging in een dorp of stad ver uit de buurt bevallen, werd daar dus niet in de bevolkingsregisters ingeschreven (men schreef als geboortedatum 23 juni 1831 op, en de Napoleontische beschikkingen waren reeds volop van toepassing, dat wil zeggen dat de kerkregisters alleen nog door de priesters bijgehouden werden om de religieuze achtergrond van de afstamming en dopen te noteren, maar ook om eventuele "verboden verhoudingen" op te sporen, en "ongelukken" te voorkomen.) Noch in kerkregisters, noch in gemeentelijke boeken wordt over de afstamming van Anna Maria ook maar iets vermeld. Het kind werd geboren, en Anna Maria werd naar huis gestuurd, na een periode van wederopvoeden door niet zo vriendelijke nonnen, weliswaar. Maar ze moet wel haar kind meegekregen hebben. Hetgeen in de toenmalige omstandigheden geen evidentie geweest moet zijn. Heeft zij met de moed der wanhoop haar kind "gestolen", en is zij "over de muur" gevlucht? Of heeft een invloedrijke persoon zijn gezag laten gelden en het op één of andere manier voor mekaar gekregen dat zij tegen elk gebruik in haar kind kon of mocht meegrabbelen? Onbeantwoordbare vragen. We weten alleen dat er een zoon geboren werd, met een moeder zonder ouders, en zonder vader.
Datzelfde kind is één van mijn beide overgrootvaders aan moeders kant, overleden op 3 januari 1900.
Het verhaal wordt nog smeuïger. Ook aan de kant van mijn ander overgrootouderpaar aan mijn moeders kant doet zich een mooi verhaal voor. Louis Theodorus wordt "omstreeks"wordt 1770 geboren, en trouwt omstreeks 1793 met Elisabeth. Ze krijgen acht of negen kinderen, waaronder een zoon Leonardus. Maar Elisabeth sterft in 1833. En dan hertrouwt Louis Theodorus met Anna Elisabeth. Deze vrouw heeft een viertal kinderen, die haar naam dragen, ze zijn dus geboren zonder vader. En hier wil het verhaal dat deze kinderen tussen de andere door verwekt zijn door dezelfde vader, Louis Theodorus. Of met andere woorden, onze Louis was verliefd op Anna Elisabeth. De data bevestigen echter dat zijn huwelijk met Elisabeth er eentje was van moeten. Zijn oudste kind met haar werd zes maanden na het huwelijk geboren. Louis deed wat hij moest doen, hij trouwde dus met de moeder van zijn ongeboren kind, maar bleef zijn geliefde trouw: zij beviel van vier onechte kinderen. Een jaar na het overlijden van zijn wettige vrouw hertrouwt hij met Anna Elisabeth, zijn oude geliefde. Eén van de kinderen van Anna Elisabeth heet Anna Maria. En die Anna Maria trouwt op 11 oktober 1839 met niemand minder dan het kind uit het eerste huwelijk van Louis Theodurus, namelijk Leonardus! Halfbroer en halfzus trouwen dus, en zes maanden later (ook al weer van moeten dus) wordt hun eerste van 10 kinderen geboren. Het vijfde ervan wordt mijn overgrootmoeder Maria Theresia.
Het verhaal van Louis Theodorus is er dus eentje van omgekeerde ontrouw, en als dat verhaal klopt is het een roman waard.
Als de familielegendes kloppen, en de data passen mooi in mekaar, dan heb ik een mooie familie! Lezen kan ook schadelijk zijn voor de gezondheid. Maar ik laat er mijn slaap niet voor.
De kwartierstaat gaat terug tot in het eerste kwart van de 17de eeuw. Ik heb reeds zes generaties op papier gezet, verder moet ik de vertakking opsplitsen, want het is niet mogelijk nog kleiner te schrijven. Maar ik moet er nog vijf generaties boven bijbreien. Gelukkig voor mij zijn er meer en meer gaten in de informatie, omdat de zoektocht zich op een bepaalde tak van de familie toegespitst heeft. Ik zie er bovendien geen heil in zelf de archieven in te duiken op zoek naar nog enige vermiste personen. Als ik bovendien vaststel welke de moeilijkheden zijn waarmee beslagen onderzoekers te kampen hebben, laat ik de zaken liever blauw-blauw. Met twee mooie verhalen in mijn takkengestel voel ik me al gelukkig genoeg.
Zoals gezegd: lezen kan uw gezondheid schaden. Mijn pijnlijke rug krijgt plotseling een erg plausibele uitleg!