Pagina's

ALS JE DE DUIVEL WILT BESTRIJDEN, MOET JE ZIJN BOEKEN LEZEN

danny.bloemenhof@gmail.com

zaterdag 17 november 2007

Floraria

Soms zijn boeken niet wat ze zijn. Erger nog, soms weet je niet of je ze wel boeken mag noemen. Ton De Laat heeft zo een ding geschreven / getekend / samengesteld en bij Aldus Uitgevers te Heusden laten uitgeven in 1983.

Floraria is een herbarium zonder er een te zijn. Weliswaar een herbarium met mooie pentekeningen, in plaats van met gedroogde planten zoals ik er gedurende mijn studententijd ook één samengesteld heb. Raar, toen kende ik enige honderden planten met hun Latijnse en Nederlandse naam, nu zoek ik me te pletter, zoals ik eergisteren in Regents park in London heb mogen vaststellen, naar de gewone naam van een zeer veel voorkomende boom, waarvan de kenmerken zodanig duidelijk zijn, dat je het schaamrood moet zien stijgen zonder een spiegel te gebruiken.

Ton De Laat gebruikt voor zijn teksten een milde soort van humor, waar ik verliefd op ben. Ik citeer: "Als het met de evolutie ook maar even anders was gelopen, hadden nu de plantjes de buren water gegeven." De tekst staat bij een tekening, waarbij een anemoon groeit in vervanging van een tweede antenna op de kop van een wel zeer harige vlinder.

Evengoed staat er de tekening in van twee postkaarten, verstuurd te Vaticaanstad, de ene geadresseerd aan "Lucretia Borgia, Via dei Digitalis Purpurea 94, te 3100 PX Firenze", en ondertekend door "Je liefhebbende vader". De poststempel dateert van 7 september 1495. Lief dochtertje, zo schrijft de liefhebbende vader, hierbij twee zegels voor je album. Ze behoren tot een serie van wat giftige plantjes. Het zijn allemaal nachtschade-achtigen (nvdr: de afbeeldingen op de postzegels zijn van doornappel en bitterzoet). Vader legt vervolgens uit dat hij ze zelf kweekt en toch al enig succes geboekt heeft: Kardinaal de la Rovere bevoorbeeld heeft al het loodje gelegd bij de zesde bloedspuwing, na het eten van sommige van hun vruchten. En ja hoor, de tweede en teruggekomen postkaart (wegens décédé) bewijst het overlijden van de geadresseerde Kardinaal. De postzegels op deze kaart vertonen de afbeeldingen van wolfskers, bitterzoet en kardinaalsmuts. Afgestempeld op 3 augustus 1495. Het leuke is overigens, zo jubelt vader, dat nachtschade-achtigen geen sporen nalaten. Zeldenrust namelijk houdt het bij de la Rovere nog steeds op een natuurlijke dood!

Of hoe het interesseveld van de wetenschap, meer bepaald van de botanie, zich in de loop van de eeuwen toch wel verplaatst heeft. En bovendien krijgen we meteen de bewijzen dat ook de post reeds in die renaissancetijd in Italië veel verder ontwikkeld was dan in de rest van Europa: de kaart met "espresso"-post aan de la Rovere verstuurd, was zo dringend, dat Alexander VI ze "Par Avion" liet verzenden. Meer dan vier en een halve eeuw later heeft een onbekend vliegeniertje uit Frankrijk zijn zelfgekribbeld boekje, dat hij "Le petit prince" genoemd heeft, getracht per post te verdelen, maar hij is nooit op zijn bestemming aangekomen. Klunzen, toch, die Fransen!

Elke tekening, elke tekst is een milde verrassing. Het is het eerste boekje waarin ik merk dat de paginatelling volmaakt ontbreekt, en dat is geenszins een storend gegeven. Het boekje is zeer mooi ouderwets uitgegeven, op kwaliteitpapier, helaas een bibliotheekexemplaar, maar dat doet geen afbreuk aan de schoonheid ervan, die blijkbaar door slechts één man en een paardenkop op prijs gesteld werd. De halve euro die ik eraan gespendeerd heb, is de prijs van blijvend plezier, en de last van het gemis van deze som wordt zonder traan tot in het graf meegedragen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten