Pagina's

ALS JE DE DUIVEL WILT BESTRIJDEN, MOET JE ZIJN BOEKEN LEZEN

danny.bloemenhof@gmail.com

zaterdag 28 maart 2009

Wat een heerlijkheid...

die ingekafte boeken, netjes in het blauwe hemd zoals dat vijftig jaar geleden nog moest gebeuren, zonder uitzondering alle eenvormig op een stapeltje, met een sobere etiquette waarop in blauwe inkt je naam en het vak moest gezet worden. Zo staan er in mijn boekenkast nu toch al een handjevol te pronken in hun voortijds pak, en hun bruine snede is zoals het witte haar van de eigenaar: onder het oudere uiterlijk schuilt nog een frisse inhoud.

Zo heb ik daar staan: De Shoet, van dr. Karl May, een frisse kerel met een vooroorlogse spelling, die door het lot terechtgekomen was bij iemand die hem degelijk gelagerd heeft, zodat hij nu nog het uiterlijk heeft van een jonge krachtige kennisdrager, met hier en daar een onzuiverheidje, maar alles bij mekaar toch nog een prachtexemplaar.

Wie me trouwens kan meedelen onder welke naam dit boek tegenwoordig de markt betreedt, mag mij dat altijd melden, want op Librarything vind ik die titel niet terug. Het boek begint met het hoofdstuk: "Halef in gevaar", waarna de "Dorpstoestanden in Glogovik" besproken worden. Kara Ben Nemsi wordt er weer ten tonele gevoerd, en het speelt zich af in het Ottomaanse Rijk, maar of ik het ooit gelezen heb, dat weet ik niet meer. Dat is te lang geleden. De verhalen van Karl May die ik als kind gelezen heb, zijn voornamelijk die die zich in Noord-Amerika afspelen, en ook een aantal waarin Kara Ben Nemsi te paard door de Balkan en omstreken rondreist, maar er is oneindig veel meer te lezen van hem.

Dit boekje is nummer 6 in de uigave van het Hollandsch Uitgeversfonds te Amsterdam, speciaal voor de Vlaamse markt gedrukt, want op de achterkant staat een publiciteit voor een "Volledige geïllustreerde volksuitgave van De Leeuw van Vlaanderen, onverkorte uitgave tegen 8 Frank. Tegen dezen gunstprijs zal ieder gezin dit meesterwerk willen bezitten! Te Verkrijgen bij alle boekhandelaren". Een publiciteit in Nederland zou de prijs niet in Frank uitdrukken.

Helaas werd in het boekje geen enkele aanduiding gegeven van het jaar van verschijnen. Als iemand daar wat meer over weet, wil ik het met graagte weten. Het boekje wil ik nog minstens een leven van dertig jaren extra bezorgen. Deze wens komt daarmee ook over mij heen, dacht ik.

Ook de "Inleiding tot de Congoleesche Volkenkunde" door N. De Cleene heb ik op die manier onderhanden genomen. Mooi ingepakt in blauw kan dit boekje, dat ooit een bibliotheek tot last geweest is, hier tussen een aantal soortgenoten over het Congoleesche volksleven tot rust komen. Het boekje zelf is uitgegeven in een reeks "Bibliotheek Zaïre" in 1943, uitgegeven op oorlogspapier, en heeft in die tijd 40 Frank moeten kosten. In het boekje staat meerdere malen een verbleekte stempel van een "Boekerij", doch ik kan op geen enkele wijze meer aflezen over welke boekerij het dan wel zou gaan. Spijtig. En ooit heeft iemand er 150 Frank voor willen hebben. Of dit ook gelukt is, weet ik niet. Het is nu tegen een nietige prijs bij mij terecht gekomen, en ik hoop dat ik het ooit zal lezen. De inhoud is echt wel interessant te noemen.

Nog zo een gekafte rariteit is een boekje genaamd "Lente van het Hart", van Joos Florquin. Een reeks vertellingen, die zo anders zijn dan de diepgaande intellectuele gesprekken die hij met zovele grote Vlamingen van alle soorten gevoerd heeft, en waarvan de neerslag in menig exemplaar van de historische televisiereeks "Ten huize van..." te vinden is. Als Davidsfondsuitgave van 1946-3, nr 340 in de Volksreeks is het niet echt een zeldzaamheid, maar de auteur trekt me natuurlijk aan, en ook het frisse uiterlijk van het boekje, dat in vergelijking van sommige leeftijdsgenoten een jeugdige uitstraling heeft behouden, die uitnodigt tot lezen. Daar ik op dit ogenblik bezig ben met het klasseringswerk, is dit bijna als een herontdekking te omschrijven, het komt op een mooie plaats te staan.

Ook "Consience" van Rob. De Graeve is zo een jeugdig gebleven boekje, dat ik in dezelfde uitvoering ook reeds bezit, maar dat veel beter bewaard gebleven is. Davidsfonds Volksreeks, no. 248 uit 1934. Het is dus 74, mogelijk reeds 75 jaar oud.

Een laatste die ik vandaag van een jas voorzien heb, is "Nederduitsche Vertellingen", samengebracht door Jozef Simons. Ook hier weer geen enkele jaaraanduiding, maar Tante Google leert me dat Kadoc het ook kent, en het in 1939 situeert. Helaas ontbreekt bij mij een (de?) stofwikkel, waarop mogelijk meer informatie zou te vinden zijn. Het boekje bevat zelf geen enkele aanduiding over jaartal, uitgeverij of iets dergelijks. Maar in een ander zoekresultaat van Kadoc staat dan weer 1937 vermeld.

De benaming "monografie" die Kadoc gebruikt als publicatietype lijkt me toch een beetje ver te gaan. Weliswaar doet Fr. Fromme een mooie omschrijving van de Nederduitse taal, en geeft het boek alzo zijn blijvende waarde voor wie meer wil dan alleen maar de mooie verhaaltjes die uit het Nederduits sprekende volk verzameld zijn, maar dat is naar mijn normen nog geen monografie. Vooraan in het boek is een prachtige statiefoto te zien van een andere verteller, W. Zierow en een detail van zijn handschrijft als onderschrift bij die foto, terwijl Kadoc dit negeert en het boek niet geïllustreerd noemt. Raar toch allemaal, maar ik merk dan ook dat de omschrijving zoals ze door Kadoc geleverd wordt, hoogst summier is, en echt een verdubbeling in de basisinformatie zou kunnen leveren, gezien de stempel van wetenschappelijk instituut die Kadoc toch met zich meedraagt. De enige reden trouwens die ik zie voor opname in hun database van dit boek, is het feit dat de vertellingen bijeen gebracht zijn door Jozef Simons, een "katholiek" auteur. Maar dat zij in de boekgegevens niet eens de naam van deze auteur vermelden: rrrraaaarrrr.

Ik heb na het raadplegen van de biografie door Louis Jacobs ook het boek van M. Verheecke, "Jozef Simons, verteller, zanger, Kempenaar" erbij gehaald, en daar leer ik enigzins wat dit boek echt kan betekenen. Er bestaan om te beginnen twee uitgaven genaamd "Nederduitsche Vertellingen", en daarbij is de keuze van de auteurs van wie hij deze vertellingen opnam, niet zo toevallig geweest. Jozef Simons was in contact gekomen met Fr. Fromme tijdens diens reizen door Vlaanderen, en toen deze het boek "Eer Vlaanderen Vergaat" vertaalde, bleek deze studie van het frontleven ook op de Duitse bevolking meer indruk te maken dan een gewone beschrijving: Jozef Simons toonde blijkbaar niet alleen de menselijke kant en het menselijk lijden van de Vlaamse soldaat in de loopgraven, maar tekende ook de tragedie van de Duitse soldaat aldaar.

De vriendschap met Fr. Fromme gaf aanleiding tot wederzijdse literaire bevruchting, en na kennismaking met Ulrich Zierow, zoon van Wilhelm Zierow, werden de studie van het Nederduits en de bundeling van de verhalen gedaan. In twee bundels dus. Maar nergens kan ik het jaartal terugvinden.

Nu ga ik deze boeken boven op zolder op hun plaats zetten, dat kost me twee minuten werk, maar ik weet niet hoe laat ik dan terug beneden raak, want waar ik één boek in de kast zet, haal ik er twintig uit. Onmogelijk, maar waar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten