Het heeft enig zoekwerk gekost, maar eindelijk is er iemand gevonden die deze gedenkplaat kon duiden voor wat ze was. Het antwoord per E-mail leert me niet zoveel meer als hetgeen ik reeds wist en vermoedde, maar goed, een bevestiging van een vermoeden is ook een positief antwoord. Hier eerst de integrale mail. Ik denk niet dat het vermelden van de namen enig kwaad kan berokkenen.
Beste Danny,
Ik heb de foto's aan een aantal mensen getoond, maar het is dr. Luc Vandeweyer (werkzaam in het Rijksarchief en lid van het Ijzerbedevaartcomité) die me deze informatie heeft bezorgd. Hieronder vindt U een weergave van zijn antwoord. Ik hoop U hiermee wat verder geholpen te hebben.
VOS bezorgde zijn leden in het interbellum, via de afdelingen, dergelijke prenten waarop een naam kon ingevuld worden. De prent had zowat dezelfde functie als het papieren diploma dat je het ereteken van de arbeid had ontvangen. Het diende om in te kaderen en in huis op te hangen zodat het voor elke bezoeker zichtbaar was. Het was meteen een publiek "statement" en het toonde dat je tot eenzelfde groep met een zeker zelfbewustzijn behoorde. Dat was heel gebruikelijk in het interbellum. Ook religieus getinte prenten vervulden die rol. Of foto's die dienden als bewijs dat je naar Lourdes waart getrokken.
Dat de antimilitaristische en Vlaamse boodschap uitdrukkelijk verbonden wordt met het oudstrijderschap is dus niet ongewoon. Het was nu eenmaal het wezenskenmerk van VOS. Oudstrijders beschouwden zich als een elite maar dan los van de diploma's en rijkdom. En dat wilden ze tonen.
Tot daar de mail. Waar ik wel gelukkig mee ben, maar die zoals gezegd niet veel toevoegt. Ik vind het vooral verbazend dat een instelling als het Ijzertorenmuzeum van dit soort documenten niet zelf iets afweet. Als je weet dat tijdens het interbellum VOS een bloeiende vereniging was, met duizenden leden, dan kan mijn afbeelding geen uniek document zijn, en moet er ergens in archieven, of in kasten of rommeldozen gelijkaardig materiaal verscholen liggen.
Straffer nog, een historicus verbonden aan het Ijzerbedevaartcomité weet er wel van, of spint vanuit zijn wetenschappelijke kennis de draden zelf aan mekaar. Daarbij neemt hij niet veel risico, want ook hij maakt geen gewag van plaatsen of personen waar of bij wie dergelijke platen reeds gezien zijn.
Dus ga ik nu de raad die ik op het forum Eerste Wereldoorlog gekregen heb, opvolgen, en de erfdragers van de vereniging VOS, die van een oudstrijdersvereniging nu een vredesbeweging geworden is, een logische evolutie dunkt me, dezelfde vraag stellen, aangevuld met de ervaring uit het eerste antwoord. Tijdens mijn vraagsteling was men bezig de tentoonstelling op te zetten over 90 jaar VOS, en aldus kunnen mogelijk reeds mensen van de vereniging deze foto gezien hebben, maar dan hebben zij alvast niets bijgebracht. Misschien kan een archivaris van de vereniging mij nog meer informatie verschaffen. En mijn bijkomende vragen (wie is de kunstenaar? Zo men de kunstenaar kent, wat is er van zijn werk? Is dit werk een oorspronkelijk werk, of gaat het om de neerslag van bestaande foto's en tekeningen? Zijn er nog archieven beschikbaar van afdelingen die destijds deze gedenkplaten uitgereikt hebben? Bestaan er foto's van dergelijke gebeurtenissen? etcetera etcetera.) willen niet stilliggen in mijn pan. Zij gebruiken mijn hersenen als trampoline, net zoals de kater dat deed in mijn studentenjaren.
Ik weet het. Met één antwoord ben ik nooit tevreden. Dan stel ik twintig nieuwe vragen. Maar dat is het kenmerk van echte nieuwsgierige mensen*. Lange neuzen verafschuw ik. Maar wanneer men vragen stelt die leiden naar een vervulling van de zucht naar kennis, is men op een positieve manier nieuwsgierig. Je hebt dan geen Pinokkioneus. En een beetje dromen helpt altijd. Vraag het maar aan Kékulé.
* Echte nieuwsgierige mensen zijn nieuwsgierige mensen die echt zijn. Echt nieuwsgierige mensen zijn mensen die "echt nieuwsgierig" zijn, de laatste categorie trekt mij het minst aan.
Beste Danny,
Ik heb de foto's aan een aantal mensen getoond, maar het is dr. Luc Vandeweyer (werkzaam in het Rijksarchief en lid van het Ijzerbedevaartcomité) die me deze informatie heeft bezorgd. Hieronder vindt U een weergave van zijn antwoord. Ik hoop U hiermee wat verder geholpen te hebben.
VOS bezorgde zijn leden in het interbellum, via de afdelingen, dergelijke prenten waarop een naam kon ingevuld worden. De prent had zowat dezelfde functie als het papieren diploma dat je het ereteken van de arbeid had ontvangen. Het diende om in te kaderen en in huis op te hangen zodat het voor elke bezoeker zichtbaar was. Het was meteen een publiek "statement" en het toonde dat je tot eenzelfde groep met een zeker zelfbewustzijn behoorde. Dat was heel gebruikelijk in het interbellum. Ook religieus getinte prenten vervulden die rol. Of foto's die dienden als bewijs dat je naar Lourdes waart getrokken.
Dat de antimilitaristische en Vlaamse boodschap uitdrukkelijk verbonden wordt met het oudstrijderschap is dus niet ongewoon. Het was nu eenmaal het wezenskenmerk van VOS. Oudstrijders beschouwden zich als een elite maar dan los van de diploma's en rijkdom. En dat wilden ze tonen.
Tot daar de mail. Waar ik wel gelukkig mee ben, maar die zoals gezegd niet veel toevoegt. Ik vind het vooral verbazend dat een instelling als het Ijzertorenmuzeum van dit soort documenten niet zelf iets afweet. Als je weet dat tijdens het interbellum VOS een bloeiende vereniging was, met duizenden leden, dan kan mijn afbeelding geen uniek document zijn, en moet er ergens in archieven, of in kasten of rommeldozen gelijkaardig materiaal verscholen liggen.
Straffer nog, een historicus verbonden aan het Ijzerbedevaartcomité weet er wel van, of spint vanuit zijn wetenschappelijke kennis de draden zelf aan mekaar. Daarbij neemt hij niet veel risico, want ook hij maakt geen gewag van plaatsen of personen waar of bij wie dergelijke platen reeds gezien zijn.
Dus ga ik nu de raad die ik op het forum Eerste Wereldoorlog gekregen heb, opvolgen, en de erfdragers van de vereniging VOS, die van een oudstrijdersvereniging nu een vredesbeweging geworden is, een logische evolutie dunkt me, dezelfde vraag stellen, aangevuld met de ervaring uit het eerste antwoord. Tijdens mijn vraagsteling was men bezig de tentoonstelling op te zetten over 90 jaar VOS, en aldus kunnen mogelijk reeds mensen van de vereniging deze foto gezien hebben, maar dan hebben zij alvast niets bijgebracht. Misschien kan een archivaris van de vereniging mij nog meer informatie verschaffen. En mijn bijkomende vragen (wie is de kunstenaar? Zo men de kunstenaar kent, wat is er van zijn werk? Is dit werk een oorspronkelijk werk, of gaat het om de neerslag van bestaande foto's en tekeningen? Zijn er nog archieven beschikbaar van afdelingen die destijds deze gedenkplaten uitgereikt hebben? Bestaan er foto's van dergelijke gebeurtenissen? etcetera etcetera.) willen niet stilliggen in mijn pan. Zij gebruiken mijn hersenen als trampoline, net zoals de kater dat deed in mijn studentenjaren.
Ik weet het. Met één antwoord ben ik nooit tevreden. Dan stel ik twintig nieuwe vragen. Maar dat is het kenmerk van echte nieuwsgierige mensen*. Lange neuzen verafschuw ik. Maar wanneer men vragen stelt die leiden naar een vervulling van de zucht naar kennis, is men op een positieve manier nieuwsgierig. Je hebt dan geen Pinokkioneus. En een beetje dromen helpt altijd. Vraag het maar aan Kékulé.
* Echte nieuwsgierige mensen zijn nieuwsgierige mensen die echt zijn. Echt nieuwsgierige mensen zijn mensen die "echt nieuwsgierig" zijn, de laatste categorie trekt mij het minst aan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten