Pagina's

ALS JE DE DUIVEL WILT BESTRIJDEN, MOET JE ZIJN BOEKEN LEZEN

danny.bloemenhof@gmail.com

zondag 19 juli 2009

En na Moeder M.G. : Karl Marx!

Dat moet nu echt kunnen. Als je over een vroom vrouwmens enige woorden pleegt, na de eens te meer de vaststelling te doen dat Google gemaakt is voor populaire mensen en dingen, en dat belangwekkende personaliteiten het gewoon niet halen, omdat ze niemand vermoord hebben, of de wereld niet onder de industriële drek gespoten hebben, dan moet je een denker als Marx binnen huis halen, van wie de filosofische ideeën de rechtstreekse aanleiding zijn geweest voor een wereldbrand die ook Lenin niet heeft kunnen voorzien. Gelukkig is een eeuw later datzelfde communisme misschien niet tot inkeer gekomen, maar heeft het toch zijn greep op het grootste deel van zijn fanaten verloren. Moord en doodslag, nutteloos zwaar werk doen, omdat het werk van de voorgangers onder de bureaucratie wel opgehemeld (vergeef me de uitdrukking, Karl en Wladimir) werd, maar niet gewaardeerd, en dus verwaarloosd, en dan ook nauwelijks rendabel, was schering en inslag. Tot op het ogenblik dat er reeds lang gefilosofeerd werd over andere economische grondslagen onder Gorbatsjov, een kleine aarzeling bij een grenspost in Berlijn voldoende was om eindelijk de achtentwintig jaar muur zodanig met fysieke haat te bekogelen, dat hij er van omviel.

En toch wil ik weten wat Marx dan voor belangwekkends gezegd, gedacht en geschreven heeft om miljoenen mensen mee te slepen in een zinloos avontuur, dat toen misschien begrepen werd, maar alleszins niet nu. Ga eens de straat op, en vraag naar drie basisgedachten uit de filosofische leer van het Marxisme, en ik noch de negenennegentig andere examinandi zullen slagen in het examen.

"Het Marxisme heeft afgedaan" is een zware uitdrukking, maar het stelt alleszins niet veel meer voor. Tijd dus om een helder betoog te lezen, en te hopen dat het aanvaardbare literatuur is. Het boekje uit 1960, Karl Marx, leven leer en betekenis, door Prof. Dr. W. Banning geschreven onder een veelkoppige redactieraad met als hoofdredacteur Prof. Dr. F. J. J. Buytendijk werd in de reeks van het Wetenschappelijke Pocketboek bij Aula uitgegeven onder nummer 45, en werd door de eigenaar als een luxeobject in de kast gezet, om in 2009 op een veiling een verschrikkelijk hoge prijs te maken. Hij heeft het dan ook de beste behandeling gegeven: niet gelezen, niet aangeraakt, niet gebruikt. Hij was een ziener, maar dan wel een schele: geen veiling, geen hoge prijs, maar
een kringloopwinkel en een habbekrats. Goed werk, jong. Zo is het communisme ook te slapen gegaan.

Raadselachtig Vlaanderen, zo luidt de raadselachtige titel van een boekje van de uitgeverij Rossel, in de reeks Nieuwe gidsen - 7, met als auteur Paul de Saint-Hilaire brengt een aantal intrigerende verhalen die echt wel het lezen waard zijn. Vlaanderen wordt in een opeenvolging van hoofdstukken van banier gewisseld, en zo is er bijvoorbeeld het verdronken Vlaanderen, het Vlaanderen van de verloren schatten, het verboden Vlaanderen, en het behekste Vlaanderen.

Vooral het verboden Vlaanderen heeft me doen opkijken. Als ik dan al wist uit voorafgaande literatuur dat het land van de Menapiërs nog half uit water bestond, waar niets dan wildernis en ruige krijgers huishielden, dan hebben er rond twee- tot driehonderd na Christus hier militaire drama's plaats gehad, die vergelijkbaar zijn met de invasie van Caesar in West-Europa, en zulk een ampleur zou ik de toenmalige situatie niet meegegeven hebben. Op die wijze komt de kortstondige heerschappij van Marcus Aurelius Valerius Carausius tot bloei en leven. Intrigerend. Als elk woord van deze geschriften waar is, zijn onze geschiedenisboeken waardeloos. Wij leerden over de donkere Middeleeuwen, een tijd dat er geen beweging in de ontwikkeling van de mensheid zat, een tijd van steriele chronologie, een tijd van stagnatie. Maar evenzeer waren de eerste jaren van onze jaartelling, die toen nog niet eens bestond, men telde toen nog op basis van de stichting van Rome, van hetzelfde gehalte. Het Gallische of Keltische rijk is niet door Caesar ten onder gegaan, maar in de nasleep ervan weggezonken in een moeras van stammentwisten. Julius heeft weliswaar met militaire hand de Romeinse suprematie gevestigd, maar dat weerhield de plaatselijke bevolking er niet van te rebelleren, tot de dood erop volgde. Rebelleren, ja, maar ook collaboreren. En het resultaat was een gehakketak, dat een paar eeuwen later in Engeland ook zijn exponenten kende: onze fameuze Koning Arthur, geen nobel vorst, maar een doodgewone krijgsheer, die door zijn meest nabijen uiteindelijk op het slagveld zelf geveld werd, maakte precies hetzelfde mee: vechten zonder een masterplan, en tegen een beter georganiseerde vijand loont dat niet.

Die leegheid was voor geschiedkundigen zoals Pirenne blijkbaar geen probleem. Hij sloeg ze gewoon over. Of vertelde er een paar algemeenheden over. Wie waren de latere Kerels? Geen geschiedenisboek dat die historie uit de doeken doet. En zo kun je waarschijnlijk de geschiedenis van elke natie vullen met leegten. Leegten die door gebrek aan bronnen, maar ook door gebrek aan interesse voor die leegte vergeten zijn. Leegten die door de huidige geschiedkundigen maar eens moeten onderzocht worden. Maar Carausius, wie was dat?

Als dit boekje de waarheid vertelt, en niet zo maar een goedkoop verhaaltje oprakelt, en tot geschiedenis verheft, is er in dit land nog geen gebrek aan werk. Ook de andere verhalen zijn de moeite waard. Stuk voor stuk rakelen zij de verborgen geschiedenis van ons land op. Intrigerend.

Een brochuurtje stijl jaren zestig, uitgegeven door een brussels wijnhandelaar moet me wegwijs maken in Duitse wijn. Zevenendertig bladzijden lang, oppervlakkige lectuur, we zien wel.

Phil Bosmans. Zijn naam zij geprezen. Zijn Dagboek 365 heeft ooit 265 frank gekost, in 1996, maar het enige gebruik dat de eigenaar ervan gemaakt heeft is van creatieve aard geweest. Over het contemplatieve weet ik uiteraard niets. Op de binnenkant van de achterflap heeft de vorige eigenaar een potloodtekening gemaakt van een oud huis stijl Bokrijk, en dat is de enige geschiedenis die aan het boekje verbonden is. Het is bedoeld als memorandum, voor verjaardagen en dergelijke, en elke week staat er een klassieke wijsheid à la Bosmans bij. Laat me de tekst van de week van 22 tot 28 juli maar eens hernemen: De Ruimte.

De ontdekking en verovering van de ruimte is een fascinerende gebeurtenis. Maar wat baat het alle bestaande grenzen te doorbreken als we op onze kleine aarde muren bouwen van wantrouwen,
onbegrip en haat?


Een mens lanceren in de ruimte is schijnbaar gemakkelijker dan levensruimte scheppen op aarde voor gewone mensen. Wat betekenen vliegende ruimtelabs, als we geen kommetje vol eten kunnen voorzetten aan een van honger stervende medemens? Ja, de mensen zijn zeer geleerd, uitest bekwaam en geweldig vooruitstrevend. Maar wanneer worden ze eens zeer goed, zeer hartelijk, zeer edelmoedig en zeer vergevingsgezind? Wanneer beginnen ze eens met vrede te maken, vrede en geluk op aarde?

Wil je meewerken? Goed! begin dan vandaag nog met goed, hartelijk en vriendelijk te zijn voor je buurman, je collega en je huisgenoten.. en je prestatie is meer waard voor de wereldvrede dan de wonderen van de elektronica.

Zeer mooie, maar ik denk, zeer onrealitische gedachten. Want zo werkt de mens niet. Het beest overheerst. Toch mooi werk van Phil, dat moet gezegd worden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten