Pagina's

ALS JE DE DUIVEL WILT BESTRIJDEN, MOET JE ZIJN BOEKEN LEZEN

danny.bloemenhof@gmail.com

donderdag 15 oktober 2009

Rare vogels, die kwakkels

Oudere boeken met een wetenschappelijke inhoud hebben zo iets geheimzinnigs over zich. Ze zijn op hun manier zo droog, dat je bijna zin krijgt om er in te studeren, gewoon maar om dat droge te doorgronden. Zo een droog boekje ligt hier voor me, en echt, ik kan er niet afblijven: het trekt aan, omdat hetgeen erin staat op de meest slaapwekkende wijze voorgesteld is, met een lettertype dat bijna doet denken aan een plakkaat uit een spaghettiwerstern, met de boodschap: Wanted.
Het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België, de naam van de instelling alleen al dwingt respect af voor de ernst van de bezigheid van een aantal grijze wetenschappers, die nog door meneer Solvay himself beknord werden omdat hun das niet wetenschappelijk genoeg geknoopt was, gaf in 1943 dit boekje uit in een reeks, die eigenlijk zijn oorsprong vond in een reeks postkaarten van vogels, die door het museum uitgegeven werden om de kas te spekken. De Vogels van België is een saaie opsomming van alle vogels die in ons land voorkomen, al dan niet regelmatig.
De ondertitel luidt dan ook: Aanvulling bij de verzameling gekleurde postkaarten uitgegeven dor het vermogen van het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België, door Karel Dupond, Medewerker aan het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België. Wetenschappelijker kan niet. Een titel en ondertitel die minitieus weergeeft wat er verwacht mag worden, geen letter te veel, geen letter te weinig om precies de inhoud van het boek te beschrijven. En voor de scepticus die nog niet helemaal overtuigd was, nog deze toevoeging, die toch reeds in de ondertitel vermeld was: Werk uitgegeven door het vermogen van het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België, Vautierstraat 31, Brussel, 1943.
Oef, dat is dan duidelijk. Maar in de voorrede geschreven door de heer V. Van Straelen, Voorzitter der Commissie van beheer van het vermogen van het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België, staat nog een doordenkertje. Ik citeer.
"Voor de voorbereiding van deze uitgave werd er ... beroep gedaan op ... Karel Dupond ... Hij is het die den kunstenaar, met de uitvoering der kaarten belast, geleid heeft. Deze kunstenaar, de heer Hubert Dupond, door kinderlijken eerbied gedreven, heeft zich volgaarne gedragen naar de verplichtingen van den natuurkundigen teekenaar, onverbiddellijk gebonden aan de getrouwheid aan het model." Gaat het over twee mensen die toevallig beide Dupond heten, of hebben we met vader en zoon te maken, of broers? We lezen aandachtig en merken de lof voor de "kinderlijken eerbied" op. Ik gok op de vader en zoon relatie. De oorlogsomstandigheden zullen wel de hand gehad hebben in enig mercantilisme, en als dat zo is, zou ik het niet eens erg vinden.
Boeken worden niet uitgegeven tot meerder plezier van de lezer. Boeken zijn koopwaar, waar auteurs en wetenschappelijke medewerkers, drukkers, papierhandelaars en inktverkopers, winkeliers, vervoerders en mensen van God weet welke slag van leven. Dus ook vogelkenners en mogelijk ook hun zonen. Voor mij: leven en laten leven. Maar als het waar is, is het een mooi verhaal.
Het boekje is kurkdroog, wetenschap op het Solvayaans niveau, waarbij de afstand tussen Charles Darwin en Dirk Draulans als metafoor gebruikt kan worden om te stellen dat ook die droge materie zo levend is als hetgeen Draulans nu illustreert: hij reist Darwin achterna, en rapporteert daarover op de actuele sappige manier. Darwin of Draulans: als ze maar eerlijke wetenschappers zijn, mogen zij hun ding doen.
En die titel: Rare vogels die kwakkels? Bij de vogel Coturnix coturnix coturnix (Linné), wordt de Fransche naam Caille des blés, in het Nederlandsch is dat : de Kwakkel.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten