Ik heb het verhaal van Gabriel Garcia Márquez Het vliegtuig met de schone slaapster ge- of herlezen, en ik moet inderdaad toegeven dat ik me er geen letter meer van herinner. Ge-lezen, dus. Maar zoals altijd is het intrigerend, omdat hij een feit uit het dagelijkse leven aangrijpt om iets totaal anders te vertellen. Hij stapt in een vliegtuig op Charles de Gaulle, komt terecht naast de mooiste vrouw van zijn leven voor die dag althans, maar in plaats van een romance of een gruwelijk verhaal over menselijk onbegrip te lanceren, dwalen zijn herinneringen af via een sonnet van Gerardo Diego naar het boek "De schone slaapsters" van Kawabata Yasunari, en zo naar een ontmoeting met een aantal andere Japanse auteurs eerder in Parijs. Hij grijpt (een beetje vervelend) de gelegenheid aan om zijn belezenheid te demonstreren en een aantal Janpanse auteurs op te noemen, ook deze Nobelprijswinnaar, die op zeker ogenblik in hun carriëre de dood boven het leven verkozen hebben. Het is ook een korte aanraking van zijn mogelijk lot als Nobelprijswinnaar '82, lot dat hij weliswaar streng afwijst. Maar op het einde van het verhaal gaan deze auteurs en hijzelf toch hand in hand. KawabataYasunari won de Nobelprijs in 1968, en pleegde Harakiri in 1972. Kan het zijn dat daar destijds televiesiebeelden van gemaakt zijn? Ik meen me zo iets te herinneren.
Het verhaal, één grote reflectie, eindigt abrupt met het ontwaken van de voortdurend slapende medereizigster, die het vliegtuig verlaat, en dat was het.
Marquez heeft in al zijn verhalen, daar waar het nodig was, een portie erotiek gelegd die zijn personnages tot echte mensen maakt. Nooit te veel, nooit te weinig. In dit verhaal zit die erotiek ook, maar zeer verborgen, en op een plaats waar je ze niet verwacht. De vrouw slaapt, de schrijver bekijkt haar, maar geeft bijzonder weinig prijs over zijn nochtans voor de hand liggende gevoelens en gedachten. Hij kan ze echter niet verbergen.
Het boek waarover zijn gedachten gaan speelt zich af in een soort van bordeel in Tokio, waar bejaarde mannen heen gaan om van een verfijnde vorm van liefde te genieten: ze betalen om naast een vrouw te mogen liggen, naar haar te kijken, en verder zich van alle andere activiteit te onthouden. Deze omstandigheid is de brug die hij bewandelt tussen Parijs en New York. Veel later, in 2004, zou Marquez dit thema opnieuw, en nu in extenso, gebruiken in zijn mooie boek: Herinnering aan mijn droeve hoeren. Daarin is de ik-figuur een 90-jarige journalist die precies dat doet waar Márquez in dit verhaal naar alludeert. Het is een rechtstreekse toegeving aan enige woorden in dit verhaal: hij vertelt hoe hij gedurende één jaar weinig anders gelezen heeft dan Japanse literatuur, waarvan hij meer en meer overtuigd raakte dat deze veel gemeen heeft met de zijne. Maar, en ik citeer letterlijk: 'Toch is het enige wat ik geschreven zou willen hebben De schone slaapsters, van Kawabata, (...)".
Dat precies dit thema in zijn gedachten opkomt, dat hij na 5 uur eerst het sonnet van Diego tot in detail terug samengesteld heeft, en dat hem ten slotte de roman van de Japanse auteur en Nobelprijswinnaar voor de geest komt, bewijst dat de erotische spanning voortdurend en inwendig aanwezig is. En dat hij op het einde van dit verhaal om zich te legitimeren voor een inreisvisum zich als een Japans schrijver identificeert op de leeftijd van 92 jaar, is een perfecte band tussen zijn literaire voorganger en zijn overigens correcte erotische relatie met de slapende hoofdfiguur van zijn verhaal: de schone slaapster. Vier bladzijden in de Snoeks '84, twee bladzijden illustratie van Jan van Riet. Zes zéér mooie bladzijden.
Het verhaal, één grote reflectie, eindigt abrupt met het ontwaken van de voortdurend slapende medereizigster, die het vliegtuig verlaat, en dat was het.
Marquez heeft in al zijn verhalen, daar waar het nodig was, een portie erotiek gelegd die zijn personnages tot echte mensen maakt. Nooit te veel, nooit te weinig. In dit verhaal zit die erotiek ook, maar zeer verborgen, en op een plaats waar je ze niet verwacht. De vrouw slaapt, de schrijver bekijkt haar, maar geeft bijzonder weinig prijs over zijn nochtans voor de hand liggende gevoelens en gedachten. Hij kan ze echter niet verbergen.
Het boek waarover zijn gedachten gaan speelt zich af in een soort van bordeel in Tokio, waar bejaarde mannen heen gaan om van een verfijnde vorm van liefde te genieten: ze betalen om naast een vrouw te mogen liggen, naar haar te kijken, en verder zich van alle andere activiteit te onthouden. Deze omstandigheid is de brug die hij bewandelt tussen Parijs en New York. Veel later, in 2004, zou Marquez dit thema opnieuw, en nu in extenso, gebruiken in zijn mooie boek: Herinnering aan mijn droeve hoeren. Daarin is de ik-figuur een 90-jarige journalist die precies dat doet waar Márquez in dit verhaal naar alludeert. Het is een rechtstreekse toegeving aan enige woorden in dit verhaal: hij vertelt hoe hij gedurende één jaar weinig anders gelezen heeft dan Japanse literatuur, waarvan hij meer en meer overtuigd raakte dat deze veel gemeen heeft met de zijne. Maar, en ik citeer letterlijk: 'Toch is het enige wat ik geschreven zou willen hebben De schone slaapsters, van Kawabata, (...)".
Dat precies dit thema in zijn gedachten opkomt, dat hij na 5 uur eerst het sonnet van Diego tot in detail terug samengesteld heeft, en dat hem ten slotte de roman van de Japanse auteur en Nobelprijswinnaar voor de geest komt, bewijst dat de erotische spanning voortdurend en inwendig aanwezig is. En dat hij op het einde van dit verhaal om zich te legitimeren voor een inreisvisum zich als een Japans schrijver identificeert op de leeftijd van 92 jaar, is een perfecte band tussen zijn literaire voorganger en zijn overigens correcte erotische relatie met de slapende hoofdfiguur van zijn verhaal: de schone slaapster. Vier bladzijden in de Snoeks '84, twee bladzijden illustratie van Jan van Riet. Zes zéér mooie bladzijden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten